Hướng dẫn sửa thiết bị đo gió tàu biển khi mất tín hiệu hiển thị

Trong hệ thống thiết bị điện tử hàng hải, thiết bị đo gió (anemometer) đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp dữ liệu về hướng và tốc độ gió cho thuyền trưởng và sĩ quan boong. Dữ liệu này không chỉ giúp điều hướng chính xác mà còn là đầu vào cho các hệ thống khác như radar overlay, ECDIS, VDR và cảnh báo tự động (BAM). Tuy nhiên, trong quá trình khai thác, mất tín hiệu từ thiết bị đo gió – đặc biệt là không hiển thị dữ liệu trên màn hình buồng lái – là sự cố tương đối phổ biến.

Bài viết này sẽ cung cấp hướng dẫn sửa thiết bị đo gió tàu biển khi gặp lỗi mất tín hiệu hiển thị, dựa trên quy trình xử lý thực tế và kinh nghiệm từ các kỹ sư hàng hải.

1. Tình huống thực tế thường gặp

Một tàu hàng đang hành trình tại khu vực có thời tiết xấu, gió cấp 5–6. Thuyền trưởng phát hiện màn hình hiển thị thiết bị đo gió trên buồng lái không còn hiển thị bất kỳ thông số nào. Tuy nhiên, các bộ phận khác vẫn hoạt động bình thường, radar, GPS, VHF đều ổn định. Nhìn lên transmitter, cánh gió vẫn quay bình thường.

Đây là một dấu hiệu cho thấy sự cố nằm ở phần tín hiệu hoặc hiển thị, không phải lỗi cơ khí từ cánh gió. Nhưng cần kiểm tra toàn diện để khoanh vùng chính xác nguyên nhân.

2. Các nguyên nhân phổ biến gây mất hiển thị

Dưới đây là các nhóm nguyên nhân thường gặp:

• Mất nguồn cấp đến màn hình hiển thị

• Cáp tín hiệu từ junction box đến màn hình bị đứt, gỉ, hoặc lỏng đầu nối

• Màn hình hiển thị bị lỗi mạch trong hoặc hỏng hoàn toàn

• Transmitter vẫn quay nhưng không gửi được tín hiệu số

• Junction box bị hỏng mạch xử lý tín hiệu đầu ra

Việc sửa chữa cần thực hiện theo thứ tự hợp lý để tiết kiệm thời gian và công sức.

3. Hướng dẫn sửa thiết bị đo gió tàu biển – quy trình 5 bước

Bước 1: Kiểm tra nguồn cấp

Dùng đồng hồ đo điện áp để kiểm tra xem màn hình hiển thị có đang nhận đủ nguồn 24VDC từ junction box hay không.

• Nếu không có điện áp → kiểm tra cầu chì trong junction box.

• Kiểm tra đường dây nguồn từ nguồn chính hoặc từ nguồn phụ nếu thiết bị có kết nối dự phòng.

Bước 2: Kiểm tra cáp tín hiệu

Từ junction box tới display unit thường là cáp RS422 bốn lõi (24V+, GND, RXA, RXB).

• Rút cáp và kiểm tra xem các đầu nối có bị oxy hoá, lỏng hoặc đứt không.

• Nếu cần, thay đoạn dây mới hoặc làm lại đầu nối bằng băng chống nước và cao su non.

Bước 3: Thay thử màn hình hiển thị

Nếu tàu có thiết bị dự phòng, hãy:

• Đổi cổng hiển thị từ màn hình đang lỗi sang màn hình khác.

• Nếu màn hình mới hoạt động tốt → màn hình cũ bị hỏng.

Nếu không có màn hình dự phòng, có thể đổi vị trí hai màn hình (nếu có nhiều vị trí lắp) để xác định phần hỏng.

Bước 4: Kiểm tra dữ liệu đầu ra từ Junction Box

Dùng thiết bị đọc RS422/NMEA để xác định xem junction box có đang phát tín hiệu gió hay không.

• Tìm câu lệnh định dạng như:
  $WIMWV,135.0,T,12.3,M,A*hh

• Nếu không thấy tín hiệu → lỗi nằm ở transmitter hoặc mạch trong junction box.

Bước 5: Kiểm tra transmitter

• Kiểm tra cơ khí: cánh có quay mượt không, có bị vỡ, nứt không?

• Kiểm tra kết nối từ transmitter về junction box: dây có bị đứt, ẩm nước?

• Nếu transmitter không phát dữ liệu → thay transmitter.

4. Kinh nghiệm thực tế giúp sửa chữa nhanh hơn

• Luôn có thiết bị dự phòng: ít nhất 1 màn hình hoặc module transmitter nên dự phòng sẵn.

• Đánh dấu cáp rõ ràng: ghi rõ vị trí, chiều dây, màu dây từ đầu.

• Kiểm tra định kỳ mỗi 3–6 tháng: vệ sinh transmitter, siết bu lông, kiểm tra cáp ngoài trời.

• Bọc kín đầu nối ngoài trời: dùng keo silicon, cao su non và ống luồn kín nước.

5. Khi nào cần thay thiết bị mới?

Nếu transmitter hoặc display unit đã hơn 5 năm sử dụng, thường xuyên lỗi, hoặc không còn tương thích với hệ thống mới (VDR, radar overlay…), thì thay mới toàn bộ sẽ tiết kiệm hơn sửa lẻ từng phần.

Kết luận

Sự cố mất tín hiệu từ thiết bị đo gió có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hành trình của tàu, đặc biệt khi thời tiết xấu. Tuy nhiên, nếu bạn nắm rõ hướng dẫn sửa thiết bị đo gió tàu biển theo quy trình đã nêu, việc xử lý sẽ dễ dàng và nhanh chóng hơn rất nhiều.

Việc kết hợp kiểm tra định kỳ, dự phòng hợp lý và đào tạo thuyền viên thao tác đúng cách sẽ giúp thiết bị đo gió hoạt động ổn định trong suốt vòng đời khai thác.